Nhật Bản chi hàng tỷ USD 'nuôi' 1 startup, tham vọng tạo ra 'Thung lũng Silicon' của riêng mình

Tập đoàn Rapidus được chính phủ Nhật Bản hậu thuẫn đang vận động các nhà sản xuất chip, nhà cung cấp và tổ chức nghiên cứu của họ thành lập cơ sở kinh doanh trên đảo Hokkaido. Đây được cho là nỗ lực nhằm biến khu vực xa xôi này trở thành trung tâm đổi mới chất bán dẫn trong vòng một thập kỷ.

Mục tiêu của công ty khởi nghiệp 13 tháng tuổi này là tạo ra những con chip tiên tiến từ đầu là một phần trong kế hoạch rộng lớn hơn nhằm xây dựng một hệ sinh thái giống như Thung lũng Silicon. Theo Giám đốc điều hành Atsuyoshi Koike, Rapidus hình dung ra một cụm sản xuất chip trải dài từ bờ biển này sang bờ biển khác, với khả năng tiếp cận dễ dàng tới nhiều cảng.

Koike, 71 tuổi, cựu giám đốc của Western Digital Corp nói với Bloomberg: “Tham vọng lớn của tôi là hiện thực hóa một ‘Thung lũng Hokkaido’ trải dài từ Tomakomai đến Ishikari và có thể cạnh tranh với Thung lũng Silicon về quy mô”. Ông nói: “Chúng tôi có cơ hội trở thành Sao Bắc Đẩu”, tạo nên xu hướng trong ngành công nghiệp chip toàn cầu.

Rapidus, một công ty được hỗ trợ hàng tỷ USD từ chính phủ và sự hỗ trợ từ những cái tên quen thuộc như Sony Group Corp. và Toyota Motor Corp., đang lên kế hoạch sản xuất hàng loạt chip logic 2 nanomet vào năm 2027. Nếu thành công, chặng đường dài nỗ lực đó sẽ tạo ra một bước nhảy vọt về công nghệ đối với Nhật Bản, nơi mà khả năng sản xuất chip đã bị đình trệ từ nhiều thập kỷ trước.

Hiện Koike đang mời các nhà sản xuất trong toàn bộ chuỗi cung ứng đầu tư vào tỉnh Hokkaido cực bắc của Nhật Bản, nơi Rapidus đang xây dựng một nhà máy để chuẩn bị cho hoạt động dây chuyền thí điểm vào năm 2025. Ông cho biết, các công ty cần hợp tác hiệu quả hơn để hướng tới mục tiêu chung. Ông nói: Làm việc riêng “không phải là cách đúng đắn”.

Koike cho biết, thay vì cạnh tranh với những gã khổng lồ chip toàn cầu sản xuất số lượng lớn chip đa năng, công ty có trụ sở tại Tokyo sẽ tập trung vào việc tiên phong về chip chuyên dụng, chẳng hạn như chip AI tiêu thụ điện năng thấp. Ông cho biết, Hokkaido, nơi có nguồn nước sạch dồi dào và là một trong những nhà sản xuất năng lượng tái tạo hàng đầu của Nhật Bản, là địa điểm lý tưởng để thực hiện thời kỳ phục hưng chip.

Liên doanh này là trọng tâm trong dự án đầy tham vọng của Thủ tướng Fumio Kishida nhằm khôi phục vị thế siêu cường chip của Nhật Bản và khởi động nền kinh tế vốn bị trì trệ từ lâu. Các nhà hoạch định chính sách cho biết, khả năng sản xuất những con chip tiên tiến nhất trong nước là rất quan trọng để giảm sự phụ thuộc vào các công ty dẫn đầu ngành như TSMC và Công ty Điện tử Samsung trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo và căng thẳng Mỹ-Trung gia tăng.

Nhật Bản đã phân bổ 2,4 tỷ USD cho liên doanh này và các quan chức cho biết họ sẵn sàng cung cấp ngân sách tương đương hàng năm. Kishida đã cam kết “hỗ trợ tối đa” cho Rapidus để liên doanh đi đúng hướng.

Tuy nhiên, những trở ngại khó khăn vẫn còn. Sự thiếu hụt kỹ sư đang hạn chế việc sản xuất chip trên toàn thế giới. Rapidus chỉ tuyển dụng 200 người, so với hơn 73.000 người tại TSMC, công ty cũng đang tuyển dụng công nhân cho nhà máy mới của mình ở quận Kumamoto phía tây nam Nhật Bản.

Tuy nhiên, Koike nói rằng ông rất tự tin. Ông cho biết, Tập đoàn nghiên cứu Lam có trụ sở tại California và trung tâm nghiên cứu vi điện tử IMEC có trụ sở tại Bỉ không phải là những công ty duy nhất mở văn phòng ở Hokkaido. Ông cho biết, nhiều nhà cung cấp vật liệu chip và nhà sản xuất thiết bị Nhật Bản cũng đang xem xét các địa điểm sản xuất gần nhà máy sắp tới của Rapidus.

Thành công của TSMC trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở tỉnh Kumamoto đang tạo ra nhiều hy vọng về tác động của Rapidus đối với Hokkaido.

Được biết đến với các khu trượt tuyết và nông sản, Hokkaido đã thu hút các nhà sản xuất trong nhiều năm, ca ngợi thành tích ít xảy ra động đất hơn so với phần còn lại của Nhật Bản cũng như khả năng tiếp cận nguồn nước và năng lượng tái tạo. Hokkaido có rất ít ngành sản xuất nặng sau khi mỏ than cuối cùng đóng cửa vào năm 2002. Tỉnh này chiếm khoảng 4% tổng sản phẩm quốc nội của Nhật Bản.

Koike cho biết, việc tạo ra phiên bản Thung lũng Silicon của Hokkaido sẽ mất thời gian nhưng khả thi. “Chúng tôi muốn đạt được điều đó vào khoảng năm 2030”.

Nguồn: Bloomberg

Phương Linh