Công và tội của một cựu nhân viên Ngân hàng Thụy Sỹ
Được thưởng 104 triệu USD cho việc cung cấp thông tin về phương cách UBS giúp hàng ngàn người giàu Hoa Kỳ trốn thuế.
Cơ quan Thuế vụ Hoa Kỳ (IRS) vừa trao khoản tiền thưởng kỷ lục 104 triệu USD cho cựu nhân viên ngân hàng Thụy Sĩ UBS Bradley Birkenfeld (ảnh), sau khi ông cung cấp thông tin về phương cách UBS giúp hàng ngàn người giàu Hoa Kỳ trốn thuế bằng các tài khoản ở nước ngoài.
Ông Birkenfeld được coi là có công khi tiết lộ cách thức Ngân hàng UBS thuyết phục hàng chục ngàn công dân Hoa Kỳ giàu có trốn thuế bằng các tài khoản ở nước ngoài, giúp mở các tài khoản và điều hành 20 tỷ USD tài sản của họ, đồng thời giúp họ lừa dối chính phủ Hoa Kỳ. Các luật sư đại diện cho ông Birkenfeld loan báo đây là phần thưởng lớn nhất từ trước tới nay do giới chức thuế vụ Hoa Kỳ trao tặng.
Ông Birkenfeld là người cung cấp thông tin quan trọng về vụ bê bối của UBS, dẫn tới UBS vào năm 2009 phải chi 780 triệu USD để giải quyết vụ kiện hình sự về tội trốn thuế đang lơ lửng trên đầu, thừa nhận đã giúp 17.000 khách hàng trốn thuế bằng các tài khoản ở nước ngoài từ năm 2000-2007 và sau đó chấp chuyển giao danh tánh 5.000 chủ tài khoản Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, hãy nhớ rằng để nhận được tiền thưởng 104 triệu USD, con đường ông Birkenfeld trải qua cũng lắm chông gai. Ông Bradley Birkenfeld sinh năm 1965 ở ngoại ô Boston, tốt nghiệp Đại học Norwich năm 1988, tiếp đó, ông lấy bằng thạc sĩ tại Trường Doanh thương ở Thụy Sĩ.
Năm 1996, ông Birkenfeld bắt đầu làm việc cho Ngân hàng Credit Suisse, sau đó là Barclay’s Bank và đến năm 2001 thì về với Ngân hàng UBS. Tại UBS, nhiệm vụ chính của ông Birkenfeld (cũng như nhiều nhân viên khác) là lôi kéo, hướng dẫn những người Hoa Kỳ giàu có trốn thuế và đầu tư vào UBS. Bradley Birkenfeld cho biết năm 2005, ông nhận ra chiêu trò của UBS đã vi phạm thỏa thuận giữa UBS và IRS nên ông nghỉ việc và đã báo động về những hành vi phạm pháp đó.
Năm 2007, ông Birkenfeld khai báo tất cả những dữ liệu mình có về chiêu trò của UBS, dẫn tới một cuộc điều tra gian lận quy mô lớn. Nhưng ông Birkenfeld bị cho là không đủ tiêu chuẩn được hưởng Chương trình Người tuýt còi IRS, nên thay vì được tưởng thưởng, năm 2008 ông bị buộc tội che giấu thông tin về vai trò và mối quan hệ của ông với một nhà phát triển bất động sản giàu có ở California.
Ông Birkenfeld bị kết tội đồng lõa âm mưu lừa dối nhà chức trách Hoa Kỳ và chịu mức án 40 tháng tù giam. Nhiều nhóm luật sư trên khắp thế giới đã bất bình, chỉ trích quy trình xét xử và kết án. Năm 2009, ông Birkenfeld nộp đơn yêu cầu IRS thưởng cho ông 30% số tiền nhà chức trách thu được nhờ vào các thông tin của ông, mà theo các luật sư của ông, số tiền thu được có thể lên tới hơn 5 tỷ USD.
Ngày 1-8-2012, Bradley Birkenfeld được ra tù nhờ hạnh kiểm tốt, chuyển tới ở nhà tái hòa nhập tại New Hampshire và dự kiến sẽ bắt đầu chuyển sang thời gian thử thách, quản chế từ ngày 29-11-2012.
Mặc dù 104 triệu USD không phải 30% của 780 triệu USD và càng chẳng thấm vào đâu so với số tiền hơn 5 tỷ USD mà các luật sư của Birkenfeld đưa ra, nhưng cũng là khoản thưởng kỷ lục, một cột mốc đáng kinh ngạc trong chương trình của IRS.
Tuy một số người cho rằng rốt cuộc ông sẽ chẳng còn bao nhiêu vì chi phí pháp lý tốn khoảng 40%, chưa kể số tiền thưởng bị IRS khấu trừ thuế khoảng 35%, nhưng việc ông tố cáo kéo nhiều đối tượng khác ngã ngựa theo hiệu ứng domino và khiến các ngân hàng cũng như người đóng thuế Hoa Kỳ kiêng dè IRS và Bộ Tư pháp hơn. Những người đã tố cáo các vụ trốn thuế (hoặc phạm pháp) cảm thấy phấn chấn hơn, còn những người chưa tố cáo sẽ có thêm động lực để tố cáo.
Theo Tâm Bảo
Đầu tư Tài chính
