“Ma trận” Đại học Mỹ tại Việt Nam và Yếu tố quyết định chất lượng
Chứng chỉ kiểm định (accreditation) được coi như một loại chứng nhận chất lượng đối với các trường Đại học và Cao đẳng tại Mỹ. Việc nắm bắt kỹ các loại chứng chỉ kiểm định chính là mấu chốt giúp sinh viên có thể phân biệt được các trường tốt với các trường kém chất lượng giữa một ma trận các trường của Mỹ hoạt động tại Việt Nam hiện nay.
Giáo dục Mỹ được đánh giá là một trong những nền giáo dục uy tín và chất lượng cao nhất thế giới. Tuy nhiên việc chọn lựa một trường Đại học hay Cao đẳng tại Mỹ để theo học không đơn giản. Chính vì vậy, chứng chỉ kiểm định chính là một trong những tiêu chí cơ bản nhất giúp người học phân biệt các trường kém chất lượng với trường đạt tiêu chuẩn.
Có ba loại kiểm định trong hệ thống dành cho các trường Đại học và Cao đẳng ở Mỹ, đó là kiểm định quốc gia (national accreditation), kiểm định vùng (regional accreditation) và kiểm định chuyên ngành (specialized accreditation). Đạt được các loại kiểm định này tức là trường đã đạt được yêu cầu về giáo dục Đại học và Cao đẳng; ngược lại những trường không được kiểm định thường là các trường kém chất lượng, bằng cấp không được công nhận.
Các chứng chỉ kiểm định khác nhau cũng có những đặc điểm rất khác biệt. Trong đó, kiểm định chuyên ngành chỉ tập trung vào một số chương trình, kiểm định quốc gia là kiểm định tối thiểu thấp nhất và kiểm định vùng là kiểm định cao nhất. Các trường kiểm định quốc gia chủ yếu hoạt động vì lợi nhuận với chương trình dạy nghề và yêu cầu đầu vào thấp. Các trường thuộc kiểm định vùng cung cấp chương trình mang tính học thuật cao hơn, yêu cầu đầu vào chất lượng hơn. Chứng chỉ kiểm định vùng hầu như có ưu thế vượt trội so với chứng chỉ kiểm định quốc gia.
Hiện có 7 tổ chức kiểm định vùng uy tín và lớn nhất tại Mỹ. Đây đều là các tổ chức tư nhân độc lập, được Bộ Giáo dục Hoa Kỳ (USDE) và Hội đồng Kiểm định Giáo dục Đại học (CHEA) công nhận.
MSCHE (Middle States Commission on Higher Education) - Ủy ban Giáo dục Đại học Hoa Kỳ.
NEASC (New England Association of Schools and Colleges) - Hiệp hội Các trường Đại học và Cao đẳng New England.
HLC (Higher Learning Commission) - Ủy ban học vấn cao cấp.
NWCCU (Northwest Commission on Colleges and Universities)- Ủy ban kiểm định Đại học Cao đẳng vùng Tây Bắc Hoa Kỳ.
SACS-COC (Southern Association of Colleges and Schools Commission on Colleges) – Hiệp hội các trường Đại học và Cao đẳng miền Nam Hoa Kỳ.
WASC (Western Association of Schools and Colleges) - Hiệp hội các trường Đại học và Cao đẳng miền Tây Hoa Kỳ. Kiểm định các cơ sở giáo dục cung cấp chương trình 4 năm.
ACCJC (Accrediting Commission for Community and Junior Colleges), trước đây là một phần của WASC, kiểm định các cơ sở giáo dục cung cấp chương trình 2 năm.
Đối với sinh viên, chứng chỉ kiểm định sẽ giúp ích rất nhiều trong việc phân biệt chất lượng trường, xác định hình thức đào tạo phù hợp với nhu cầu học, khả năng được hỗ trợ tài chính từ chính phủ cũng như xin việc.
Chất lượng giáo dục bậc Đại học Mỹ tại Việt Nam
Quan trọng là vậy nhưng chứng chỉ kiểm định giáo dục Mỹ hầu như vẫn chưa được chú trọng nhiều tại Việt Nam. Phần lớn các quyết định của phụ huynh và sinh viên khi chọn trường quốc tế chỉ dựa trên thông tin tư vấn từ đại diện trường, bạn bè cũng như qua quảng cáo. Hầu như tất cả các trường Mỹ khi tới Việt Nam đều được “đánh bóng” tên tuổi với lời “chào mời” về thời lượng chương trình học nhanh chóng, đôi khi chỉ 1 năm là có bằng cử nhân Đại học Mỹ. Điều này không một trường Đại học Mỹ uy tín nào có thể đảm bảo.
Và dĩ nhiên trong “ma trận” này thì học viên luôn là người cuối cùng chịu thiệt.
Trong khi đó, các trường thuộc loại kiểm định vùng, loại kiểm định chứng nhận chất lượng cao nhất lại chiếm số ít tại Việt Nam như: City University of Seattle, Broward College Vietnam…
Broward College được kiểm định bởi SACSCOC - một trong bảy đơn vị kiểm định vùng uy tín nhất nước Mỹ. Broward College thuộc Top 3 Đại học cộng đồng tốt nhất nước Mỹ theo xếp hạng Aspen Institute –tổ chức hàng đầu chuyên nghiên cứu về giáo dục và chính sách tại Washington DC, Mỹ. Broward College hiện có trung tâm quốc tế tại Tp. HCM.Có thể thấy, bên cạnh nhiều mảng tối trong bức tranh giáo dục ĐH Mỹ tại Việt Nam, vẫn có những điểm sáng hiếm hoi mà nếu chịu khó tìm hiểu, người học có thể lựa chọn được cho mình những trường có chất lượng thực sự.
