Lên Shark Tank gọi vốn nhưng liệt kê tài sản ở công ty chồng, nữ CEO bị các Shark chê định biến "cá mập" thành "cá kho"
Các Shark cho rằng startup không minh bạch trong cơ cấu vốn, có nguy cơ chuyển giá và như thế sẽ không bao giờ gọi được vốn từ nhà đầu tư nào cả.
Shark Tank mùa 5 tập 7 là sự xuất hiện của chị Nguyễn Ngọc Hương, nhà sáng lập, CEO công ty cổ phần thực phẩm Quảng Thanh. Chị mang đến chương trình sản phẩm Orama, nghĩa là Ồ Rau Má, với lời gọi vốn 5 tỷ đồng cho 10% cổ phần.
Theo chia sẻ, rau má là loại rau nhiều chất dinh dưỡng, uống vào ngày hè rất mát. Để tránh cho người dùng mất nhiều thời gian và công sức chế biến, cũng như đoán trước xu hướng tiêu dùng thực phẩm tương lai, năm 2015, chị Hương về Củ Chi mở trang trại trồng rau má hữu cơ. Chị nghiên cứu quy trình trồng, sau đó ứng dụng công nghệ chế biến bột rau đã học từ người Nhật và người Ấn để tạo ra bột rau má dùng thay cho rau má tươi.
Qua 7 năm phát triển, Orama đạt được những chứng nhận như chứng nhận FDA để thâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ, chứng nhận Haccp và ISO, CODEX của Châu Âu. Từ năm 2019, Orama đã phân phối ở Châu Âu, bán mạnh nhất ở Anh, Đức, Hà Lan.
Tại Việt Nam, sản phẩm đến tay người dùng với giá 8.000 đồng/tuýp, rẻ hơn nhiều so với việc mua rau má tươi.
Startup cho biết thêm Orama có vùng nguyên liệu ở 2 nơi đó là Củ Chi – TpHCM, do startup sở hữu và vùng đồng bằng sông Cửu Long, kết hợp với các nông hộ ở đó.
Tổng vốn đầu tư đến thời điểm này là gần 20 tỷ đồng, trong đó 8 tỷ là bất động sản nhà xưởng, 12 tỷ còn lại nằm ở máy móc thiết bị và vốn lưu động.
Tuy nhiên khi được hỏi về cơ cấu góp vốn, CEO Ngọc Hương cho biết công ty có 3 cổ đông với vốn điều lệ 1 tỷ đồng, trong đó số tiền thực góp của chị Hương là 500 triệu, một cổ đông 75 triệu và một cổ đông 25 triệu.
Lúc này, vấn đề thực sự bắt đầu. Sau khi các Shark chất vấn về khoản vốn đầu tư 20 tỷ được nói trên, nữ CEO thừa nhận nguồn tiền này nằm ở một công ty khác chuyên về sản xuất, do chị và chồng mỗi người góp vốn một nửa. Còn công ty đang gọi vốn do chị Hương sở hữu với một số cổ đông khác, chỉ tập trung vào phân phối và làm thương hiệu.
Nữ CEO xác nhận chỉ gọi vốn cho công ty phân phối, chứ không phải cả 2 công ty.
Điều này khiến tất cả các Shark đồng loạt ngỡ ngàng. Shark Phú khẳng định luôn "thế thì làm ăn gì", trong khi Shark Bình cho biết nếu startup chuyển giá về công ty của chồng thì "cá mập thành cá khô ngay".
Gay gắt nhất là Shark Hưng khi cho rằng nữ sáng lập đang tạo ra sự hiểu nhầm, nói 20 tỷ đồng một hồi nhưng hóa ra đó là công ty khác của chồng, còn công ty đang gọi vốn chỉ có 1 tỷ đồng.
"Quan trọng là em phải thành thật. Em lên gọi vốn anh hỏi tài sản bao nhiêu em kể ra vanh vách, cuối cùng vốn công ty em có 1 tỷ đồng. Anh nói luôn anh không đầu tư. Cơ cấu sở hữu loằng ngoằng, tài sản thực tế không có, là công ty thương mại thuần túy về phân phối trong khi nhà cung cấp chính và duy nhất lại là công ty của em với chồng em. Riêng việc nhập nhằng về vốn và chuyển giá là những thứ anh không thể kiểm soát. Anh đang nghĩ em sở hữu từ nguồn nguyên liệu, chế biến, sản xuất rồi ra được sản phẩm anh khâm phục quá, nhưng hóa ra lại có mỗi công ty phân phối", Shark Hưng thẳng thắn nhận xét.
Cùng quan điểm với Shark Hưng, Shark Bình cho rằng cơ cấu nhập nhằng sẽ khiến startup không thể gọi vốn thành công.
"Lời khuyên của anh là với cơ cấu như thế thì em sẽ chẳng gọi được vốn từ ai bởi nguy cơ chuyển giá và sự không minh bạch trong việc tái cơ cấu từ đầu vào và đầu ra của doanh nghiệp. Em muốn gọi vốn thành công, chưa nói tới con số, thì phải gọi cả hai công ty, gộp lại, chứ một công ty thế này dù định giá rẻ bao nhiêu cũng chẳng ai đầu tư".
Shark Liên cho biết startup chưa phân định được rõ ràng, nên bà ra quyết định giống hai bạn cùng bể.
Shark Linh là người tiếp theo từ chối đầu tư. Shark Linh cho rằng cơ cấu công ty có thể điều chỉnh, vấn đề nằm ở bản thân sản phẩm. Tại Việt Nam mọi người đã biết cây rau má và có thói quen uống ngọt, nhưng nếu đưa ra nước ngoài, với 70% tỷ lệ đường thì sản phẩm sẽ khó bán. Vì vậy, Shark Linh đề xuất startup nên xem lại cách làm ra sản phẩm chuẩn mực và thực sự tốt cho sức khỏe.
Shark Phú là người cuối cùng lên tiếng. Chủ tịch Sunhouse hỏi startup có đồng ý sáp nhập 2 công ty để đầu tư thành 1 không nhưng nữ CEO cho biết mình chưa sẵn sàng và khẳng định vẫn muốn các Shark đầu tư vào công ty phân phối. Vì vậy Shark Phú quyết định không đầu tư.
Cuối cùng thương vụ khép lại và startup ra về tay trắng.
