Khôn ngoan như thổ dân New Zealand: Vừa nhận tiền đền bù liền lập danh mục đầu tư, lợi nhuận hàng năm đạt 15% và thu về 1,3 tỷ USD dễ như "ăn kẹo"

23/05/2019 08:22 AM | Xã hội

Việc chấp nhận thỏa thuận đền bù của chính phủ đã giúp bộ lạc Ngai Tahu xây dựng một danh mục đầu tư thành công và sự giàu có qua nhiều thế hệ.

Là những người phát hiện ra New Zealand từ khoảng 1200 năm trước, người Maori được coi là người bản xứ của vùng đất này. Đến năm 1769, người Anh phát hiện ra New Zealand và khẳng định nơi đây thuộc chủ quyền của họ.

Ngày 6/2/1840, một nhóm đông các tộc trưởng người Maori đã ký Hiệp ước Waitangi với chính quyền Anh. Theo đó, họ sẽ trao cho chính quyền Anh quyền cai quản và cho phép người Anh định cư, đổi lại họ được bảo vệ đầy đủ lợi ích, địa vị và quyền công dân của mình. Đây được coi là văn bản lập quốc và ngày 6/2 được chọn làm ngày Quốc khánh của New Zealand.

Hiệp ước được viết vào thời điểm người dân Anh gây áp lực cho chính quyền lập một thuộc địa ở New Zealand. Nó được soạn thảo để công nhận quyền sở hữu của người Maori về đất đai, rừng và các tài sản khác đồng thời cho họ quyền lợi của người dân Anh. Mục đích là để đảm bảo rằng khi tuyên bố chủ quyền của Anh tại New Zealand, người Maori sẽ không cảm thấy quyền lợi của họ bị bỏ qua.

Tuy nhiên, phải mất hơn 150 năm sau chính phủ New Zealand mới bắt đầu giải quyết nghiêm túc những bất công mà người Maori phải gánh chịu trong thời kỳ thuộc địa, đặc biệt là việc đất đai của họ bị mua với mức giá bèo bọt.

Khôn ngoan như thổ dân New Zealand: Vừa nhận tiền đền bù liền lập danh mục đầu tư, lợi nhuận hàng năm đạt 15% và thu về 1,3 tỷ USD dễ như ăn kẹo - Ảnh 1.

Người đứng đầu bộ lạc Ngai Tahu (trái) kí thỏa thuận với Thủ tướng New Zealand năm 1997.

Năm 1998, bộ lạc Ngai Tahu của thành phố Christchurch đã nhận được 170 triệu đô la New Zealand, một trong những khoản thanh toán đầu tiên từ chính phủ để các nhóm bộ lạc sử dụng để đầu tư và phát triển. Ngày nay, Ngai Tahu đã sở hữu danh mục đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực du lịch, thương mại, nhà ở, trang trại, rừng và thủy sản có giá trị.

Tài sản của họ ước tính trị giá 2 tỷ đô la New Zealand (tương đương 1,3 tỷ USD), lớn nhất trong số các bộ lạc. Trong khi đó, nền kinh tế Maori ước tính khoảng 50 tỷ đô la New Zealand.

Ông Adrian Orr, Thống đốc Ngân hàng Trung ương New Zealand phát biểu trong một cuộc phỏng vấn gần đây: "Khi tiến trình hòa bình và hòa giải tiếp tục diễn ra, các bộ lạc bắt đầu gây dựng sự thịnh vượng. Ngai Tahu là một câu chuyện tuyệt vời".

Theo một điều khoản, Ngai Tahu sẽ nhận được 16% giá trị của tất cả các thỏa thuận dàn xếp cuối cùng trị giá 300 triệu đô la New Zealand từ chính phủ. Ông Mike Sang, giám đốc điều hành của công ty đầu tư Ngai Tahu Holdings Corp cho biết kể từ đó, quỹ đầu tư của họ luôn tự hào khi có lợi nhuận trung bình hàng năm hơn 15%.

Lợi nhuận trên đã mang lại lợi ích cho 61.000 thành viên của bộ lạc về mặt văn hóa, môi trường và kinh tế. Đến ngày 30/6, 573 triệu đô la New Zealand sẽ được chuyển đến quỹ của bộ lạc bao gồm học bổng, trợ cấp và kế hoạch tiết kiệm cho giáo dục, nhà cửa và nghỉ hưu.

Ngai Tahu cũng học hỏi thêm từ các quỹ điều hành bởi Đại học Yale và Harvard. Họ đã áp dụng mô hình tương tự để thực hiện các khoản đầu tư và tạo ra sự giàu có qua nhiều thế hệ.

Ông Mike Sang chia sẻ: "Nguyên nhân quan trọng mà chúng tôi tồn tại là để bộ lạc có thể đạt được mục đích về sự thịnh vượng, phục hồi văn hóa cũng như môi trường. Chúng tôi đã thực hiện tốt hơn những gì mình mong đợi".

Cuối những năm 1990, họ mua 25% cổ phần của một công ty còn non trẻ tên là Ryman Health Ltd. với giá 7,5 triệu đô la New Zealand. Sau đó, họ đã bán bớt cổ phần của mình, thu về khoản tiền 315 triệu đô la New Zealand. Phần nắm giữ còn lại hiện trị giá 118 triệu đô la New Zealand.

Một khoản đầu tư khác của Ngai Tahu là vào Shotover Jet Ltd., có trụ sở gần khu nghỉ mát Southstown của South Island và cung cấp cho khách du lịch những chuyến tàu cao tốc. Năm 1999, họ đã mua 38% công ty này rồi hoàn tất việc mua lại toàn bộ 5 năm sau đó.

Khôn ngoan như thổ dân New Zealand: Vừa nhận tiền đền bù liền lập danh mục đầu tư, lợi nhuận hàng năm đạt 15% và thu về 1,3 tỷ USD dễ như ăn kẹo - Ảnh 2.

Một chuyến du lịch tổ chức bởi Shotover.

Ngoài ra, Ngai Tahu còn sở hữu nhiều công ty du lịch khác chuyên cung cấp dịch vụ đi trực thăng ngắm cảnh biển, chèo thuyền vượt ghềnh thác và đi bộ đường dài. Bên cạnh đó, họ cũng có cổ phần trong một doanh nghiệp kinh doanh tour ngắm cá voi.

Cách đây 20 năm, Ngai Tahu chấp nhận lời đề nghị dàn xếp của chính phủ bởi theo Mike Sang, "cuối cùng, bạn phải nhìn vào cách bạn muốn tiến lên phía trước thay vì tiếp tục chiến đấu với những trận chiến trong quá khứ". Trong khi đó, bộ lạc người Maori lớn nhất về số lượng thành viên Ngapuhi vẫn đang phải vật lộn để giải quyết vấn đề nội bộ liên quan đến các cuộc đàm phán với chính phủ. Năm ngoái, tài sản của Ngapuhi được định giá chỉ vỏn vẹn 59 triệu đô la New Zealand.

Gia Vũ

Cùng chuyên mục
XEM