Google đối mặt với khoản phạt hơn 1 tỷ EUR trong vụ kiện "chống độc quyền tìm kiếm" đầu tiên từ EU
Google đang đứng trước nguy cơ phải chịu một mức phạt có khả năng lên đến hơn 1 tỷ Euro (khoảng 25 nghìn tỷ đồng) từ Brussels.
Dự kiến trong vài tuần tới, EU sẽ đưa ra phán quyết đối với Google về việc lợi dụng lợi thế gần như độc quyền trong công cụ tìm kiếm trực tuyến để lừa dối người tiêu dùng. Google bị buộc tội bởi họ đã bóp méo kết quả tìm kiếm để định hướng người tiêu dùng vào các dịch vụ mua sắm có lợi cho họ.
Hình phạt này có ảnh hưởng lớn đến hoạt động trực tuyến của Google.
Hai luật sư đã từng nghiên cứu những vụ việc tương tự cho biết: Dự luật này có thể sẽ vượt mức kỷ lục về án phạt lạm dụng độc quyền 1 tỷ euro, từng áp dụng cho nhà sản xuất chip vi xử lý Intel, năm 2009. Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu và Google đã từ chối bình luận về vấn đề này.
Các đối thủ công nghệ lớn từ châu Âu và các chính trị gia cấp cao ở Paris và Berlin từ lâu đã khuyến khích Margrethe Vestager, Ủy viên cạnh tranh hội đồng châu Âu (Europe’s Competition Commissioner), phải có một đường lối cứng rắn cho vụ việc này. Tuy nhiên, quyết định này đe dọa làm căng thẳng trở lại những vấn đề xuyên Đại Tây Dương đã nổ ra vào mùa hè năm ngoái, như dự luật thuế 13 tỷ euro (gần 330 nghìn tỷ đồng) cho Apple. Ngoài ra gần đây hội đồng châu Âu đã phải chịu căng thẳng rất lớn khi tổng thống Donald Trump rút khỏi nghị định thư về chống biến đổi khí hậu Paris.
EU thực hiện cuộc điều tra Google kéo dài tới 7 năm, nhằm xác định xem Google có lợi dụng sự thống trị công cụ tìm kiếm của mình để trục lợi cho các dịch vụ khác (như bán hàng ,du lịch hay tìm kiếm địa phương), gây thiệt hại cho các đối thủ cạnh tranh của nó hay không. Vụ việc cuối cùng cũng đi đến hồi kết, mang tính chính trị cao và đưa đến nhiệm vụ giải quyết các vấn đề này theo các hướng khác nhau.
Vụ việc này hiện được chuyển lại cho bà Vestager từ người tiền nhiệm, Joaquín Almunia, người đã phủ quyết 3 án phạt mà Ủy ban châu Âu đã cố gắng áp đặt cho Google trong năm 2013-2014. Ngay sau khi lên nhận chức, bà Vestager đã đưa ra danh sách những cáo buộc và gởi đến hãng này như một tuyên bố phản đối. Bà cho rằng: Google đã “ưu tiên một cách có hệ thống” khi so sánh các sản phẩm mua sắm trong công cụ tìm kiếm của mình. Một năm sau đó, danh sách những cáo buộc này đã được thu hẹp khi có ý kiến phản hồi từ phía công ty này.
Bà Vestager dường như không bị chi phối bởi những ảnh hưởng từ các sự việc trên. Bà đã phá vỡ kỷ lục về tiền phạt vào mùa hè năm ngoái, trong hai vụ kiện chống độc quyền, khi đưa ra mức phạt 3 tỷ euro (khoảng 76 nghìn tỷ đồng) đối với 5 nhà sản xuất xe tải châu Âu và quyết định bơm gói cứu trợ lớn nhất cho chính phủ trong dự luật thuế của Apple.
Mức phạt của Google dự kiến sẽ phá vỡ kỷ lục của một vụ lạm dụng độc quyền xảy ra vào năm ngoái của Alphabet. Hãng này đã phải chi tối đa 10% tổng doanh thu 90 tỷ USD (khoảng 2 triệu tỷ đồng) cho vụ việc này. Ước tính Google phải chi trên 30% doanh thu hằng năm về dịch vụ mua sắm của mình trong suốt những năm lạm dụng.
Google và Alphabet dĩ nhiên có đủ tiền để trả phí phạt. Công ty Alphabet của Google nắm giữ số vốn hơn 90 tỷ USD (khoảng 2 triệu tỷ đồng) vào cuối tháng 3. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn chính là sự ảnh hưởng của vụ việc này đến cách Google vận hành hệ thống trực tuyến và xây dựng các dịch vụ tìm kiếm của mình ngoài hoạt động tìm kiếm thông thường.
Công ty này sẽ phải ấn định thời gian để đề ra một giải pháp. (Microsoft đã mất 90 ngày để giải quyết một vấn đề tương tự). Nếu trong khoảng thời gian đó, Google không thể khắc phục được lỗi đang mắc phải, công ty này có thể sẽ bị phạt trên 5% doanh thu bình quân hàng ngày cho mỗi ngày chậm trễ. Năm 2006, Microsoft đã bị phạt 280 triệu euro (khoảng 7 nghìn tỷ đồng) vì chậm trễ trong việc tìm kiếm những giải pháp phù hợp để giải quyết các vấn đề của châu Âu đối với máy chủ và trình đa phương tiện.
Brussels đã bác bỏ những kiến nghị cho rằng: họ đang tiến hành một chiến dịch chống lại các công ty công nghệ của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, kể từ năm 2000 cho đến nay, Liên minh Châu Âu đã tiến hành hàng loạt các vụ điều tra về các vấn đề độc quyền liên quan tới các công ty công nghệ Mỹ. Microsoft, Intel đã từng bị phạt, Google đang chờ phán quyết cuối cùng, trong khi Apple, Facebook và Amazon cũng đều trong tầm ngắm.
Google có thể sẽ kháng cáo
Cố vấn của Google đã chia sẻ trong một bài đăng trên blog vào tháng 11 năm ngoái, ông này cho rằng các cáo buộc của EU là thiếu bằng chứng và sai luật pháp kinh tế. Google có thể sẽ kháng cáo, mặc dù kết quả có thể không tốt hơn nhưng sẽ trì hoãn được phán xét cuối cùng trong nhiều năm nữa.
Quyết định từ phía lãnh đạo cho rằng, sự lạm dụng quyền lực độc quyền này diễn ra sẽ mở ra con đường so sánh dịch vụ mua sắm giữa các đối thủ cạnh tranh. Khách hàng được quyền khiếu nại những thiệt hại của mình ngược trở lại cho Google.
Mặc dù trách nhiệm chính trong vụ việc này chỉ tập trung vào dịch vụ mua sắm nhưng nói lên một điều rằng: việc điều tra vào các hoạt động kinh doanh khác của Google có thể còn tiếp tục. Các công ty cung cấp các dịch vụ du lịch hay tìm kiếm địa phương cần áp dụng các vụ việc này một cách hợp lý vào từng khía cạnh cụ thể của họ.
Google đã có phát biểu: họ tự tin sẽ giành được phần thắng ở các tòa án châu Âu. Ngoài ra, công ty này cũng đã có được quyết định từ phía Ủy ban năm 2014, về việc chỉ tập trung vụ việc này vào dịch vụ mua sắm, không bao gồm các dịch vụ tìm kiếm khác như du lịch hay bản đồ.
Những người đâm đơn kiện trong vụ dịch vụ mua sắm này, đang lo sợ phán quyết cuối cùng có thể sẽ bị hoãn lại đến mùa thu. Mặc khác, họ hi vọng bà Vestager sẽ đi đến kết luận cho hai vụ việc khác của Google trong năm nay.
Đó là vụ việc thứ 2, nhằm xác định xem liệu Google có liên quan đến việc: Công ty này cấm các đối thủ khác trên các website sử dụng thanh công cụ tìm kiếm và quảng cáo của Google hay không.
Vụ việc thứ 3 liên quan đến các nhà sản xuất smartphone sử dụng hệ điều hành Android của Google. Cách Google trả tiền và giới hạn các nhà sản xuất này phải sử dụng các ứng dụng mặc định, công cụ tìm kiếm và dịch vụ của Google. Vụ việc này ảnh hưởng nghiêm trọng đến mô hình kinh doanh của Google trong tương lai, khi mà có tới 79% người dân Châu Âu truy cập mạng internet trên smartphone, và chủ yếu họ sử dụng smartphone Android.
