Góc tối của Thung lũng Silicon: Thuê tràn lan nhân viên hợp đồng, vắt kiệt sức mà chi phí chỉ bằng 1 phần nhỏ so với nhân sự chính thức
Cùng làm việc toàn thời gian nhưng nhân viên hợp đồng lại bị công ty phân biệt đối xử so với nhân viên chính thức!
Khi nền kinh tế kết hợp phát triển, tỷ lệ lao động hợp đồng so với nhân viên chính thức trong các công ty ở Mỹ đang dần có sự thay đổi. Google, Facebook, Amazon, Uber và nhiều gã khổng lồ công nghệ khác ở Thung lũng Silicon hiện đang sử dụng hàng nghìn nhân viên hợp đồng để thực hiện một loạt nhiệm vụ từ bán hàng, viết mã cho đến quản lý và thử nghiệm sản phẩm. Trong năm nay, tại Google, nhân viên hợp đồng đã áp đảo nhân viên chính thức lần đầu tiên trong lịch sử 20 năm của công ty.
Nhân viên làm việc tại Google.
Tuy nhiên, điều này không chỉ xảy ra ở Thung lũng Silicon mà còn đang gia tăng ở các công ty đại chúng khi họ tìm cách cắt giảm chi phí nhân sự hoặc thuê nhân viên có kỹ năng theo yêu cầu.
Theo Cục thống kê Lao động, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ hiện giảm xuống còn 3,7% trong tháng Chín, mức thấp nhất kể từ năm 1969. Một báo cáo khác cho thấy khoảng 57,3 triệu người Mỹ (hay 36% lực lượng lao động) đang làm nghề tự do. Ngoài ra, nghiên cứu của Đại học California Santa Cruz cho biết chỉ riêng ở quận San Mateo và Santa Clara ước tính đã có khoảng 39.000 công nhân ký hợp đồng với các công ty công nghệ.
Người phát ngôn của Facebook và Alphabet từ chối tiết lộ số lượng nhân viên hợp đồng mà họ thuê. Người phát ngôn của Alphabet đưa ra hai lý do chính của việc thuê nhân viên hợp đồng hoặc công nhân tạm thời. Một là khi công ty không có hoặc không muốn xây dựng chuyên môn trong lĩnh vực cụ thể như bác sĩ, dịch vụ ăn uống, hỗ trợ khách hàng hoặc tài xế đưa đón. Hai là chỉ khi khối lượng công việc tăng đột biến hoặc khi có nhân viên chính thức nghỉ phép thì họ mới thuê nhân viên thời vụ.
Theo người này, nhân viên thời vụ và nhân viên hợp đồng là một phần quan trọng trong lực lượng lao động nhưng họ không nắm giữ bí mật thông tin của công ty như những nhân viên chính thức.
Anthony Harrison, Giám đốc quan hệ truyền thông của Facebook cho biết: "Nhân viên hợp đồng là những thành viên đáng giá trong cộng đồng Facebook của chúng tôi và chúng tôi cam kết cung cấp môi trường làm việc an toàn, công bằng cho tất cả những người đang giúp Facebook mang thế giới đến với nhau". Người phát ngôn của Amazon và Netflix từ chối yêu cầu bình luận về vấn đề này.
Ở quy mô lớn hơn, xu hướng thuê nhiều nhân viên hợp đồng có thể được coi như dấu hiệu của sự bất bình đẳng mở rộng vì nó sẽ tạo ra một tầng lớp dưới của nhân viên, những người làm việc toàn thời gian nhưng lại không nhận được lợi ích đầy đủ.
Các nhà kinh tế học cho biết những người lao động được trả lương cao có nhiều khả năng làm việc với tư cách nhân viên hợp đồng hơn là những công việc được trả lương thấp và sự lựa chọn này đang trở nên phổ biến ở những người lao động lớn tuổi và có học thức hơn.
Nhiều người chọn việc trở thành một freelancer hơn là nhân viên chính thức.
Một nhà tư vấn tuyển dụng cho biết thị trường tuyển dụng hiện đang có tính cạnh tranh khốc liệt. Bạn có thể gửi 100 email nhưng chỉ nhận được 10 thư trả lời. Nhu cầu đang cao gấp nhiều lần so với nguồn cung lao động, chính vì vậy, các công ty đang có xu hướng thuê nhân viên ngắn hạn.
Đặc biệt, ở Thung lũng Silicon, sự cạnh tranh trong việc thuê nhân tài theo yêu cầu ngày càng trở nên khốc liệt. Những gã khổng lồ công nghệ lớn như Google, Facebook và Amazon hiện đang trả lương cao hơn nên đã thu hút rất nhiều tài năng. Điều này vô tình khiến cho các công ty mới thành lập có quy mô nhỏ hơn gặp không ít khó khăn.
Trong nền kinh tế hiện nay, chi phí thấp và một trong những yếu tố thúc đẩy tăng trưởng. Dịch vụ ngày càng tăng đã tạo ra lực lượng lao động bán thời gian và linh động. Một số nền tảng như Uber, Instacart, Upwork…đã giúp người Mỹ có thêm thu nhập mà không cần làm toàn thời gian. Với hình thức này, các công ty đã hưởng lợi về mặt tài chính do nhân viên hợp đồng không được hưởng bảo hiểm y tế, bảo hiểm tàn tật và nhiều quyền lợi khác. Ngoài ra, họ còn không được tham dự những cuộc họp "nhạy cảm" về thông tin của công ty và không được hưởng một số lợi ích như đi du lịch hoặc ăn uống hay đi lại miễn phí.
Tuy nhiên, giám đốc của một công ty tại Thung lũng Silicon cho biết các công ty vẫn có chính sách "nâng cấp" nhân viên hợp đồng có hiệu suất làm việc cao lên thành nhân viên toàn thời gian.
Chris Dwyer, Phó chủ tịch nghiên cứu của một công ty nghiên cứu và tư vấn cho biết: "Có những CFO sáu tháng hoặc CEO hai năm, họ làm điều cần làm và sau đó sẽ rời đi để thực hiện một dự án khác".
Brian Hoffmeyer, Phó chủ tịch cấp cao của một công ty công nghệ giúp quản lý lực lượng lao động cho biết mười năm trước, nhân viên hợp đồng được thuê để thay thế cho nhân viên nghỉ phép. Nhưng hiện nay, nhiều công ty đang tuyển dụng lao động tạm thời trong các lĩnh vực "hot" như lập trình máy tính hoặc khoa học dữ liệu để phát triển trí tuệ nhân tạo vì họ không còn lựa chọn nào khác. Điều này đồng nghĩa với việc các công ty chỉ có thể tiếp cận với lực lượng lao động này thông qua hình thức nhân viên hợp đồng.
Anton Anismov, một nhà phát triển phần mềm tự do tại California cho biết anh có thể kiếm nhiều tiền hơn khi là một freelancer (người làm tự do) hơn là một nhân viên chính thức. Làm nhân viên hợp đồng giúp anh có thêm cơ hội để xây dựng các mối quan hệ và học thêm nhiều kỹ năng khác như bán hàng và thiết kế sản phẩm.
Theo đánh giá của các chuyên gia, với việc lượng nhân viên hợp đồng ngày càng tăng, các công ty phải thay đổi cách đối xử với lực lượng này trong thời gian tới. Một số công ty có quan điểm khá lỗi thời về cách đối xử với nhân viên hợp đồng. Đó là quan điểm cũ và nên có sự thay đổi từ cấp độ công ty và sau đó, pháp luận cũng sẽ bắt đầu thay đổi.
Đầu năm nay, công ty Survey Monkey đã bắt đầu cung cấp đầy đủ các lợi ích bao gồm chăm sóc y tế như nha khoa và thị giác cho nhân viên hợp đồng tại trụ sở chính của họ ở San Mateo.
