Dẹp Facebook cũng không cứu được người dùng nếu thiếu điều này!

Mới đây, nhà đồng sáng lập Facebook - Chris Hughes đang gây xôn xao khi tuyên bố nên "dẹp tiệm" mạng xã hội này bởi Zuckerberg đã sở hữu "quyền lực không thể chống đỡ" và tầm ảnh hưởng "vượt xa bất kỳ ai trong lĩnh vực tư hay công".

Như Hughes nói trong một bài phỏng vấn trên tờ Thời báo New York, Facebook đã quá cẩu thả với hoạt động bảo mật của mình. Trong khi công ty tuyên bố tôn trọng quyền riêng tư và dữ liệu người dùng là ưu tiên hàng đầu thì những bê bối đã tố cáo điều ngược lại.

Từ việc chuyển giao địa chỉ email (và sau đó lưu trữ chúng) đến sử dụng ứng dụng VPN để theo dõi mọi người hay bê bối nghiêm trọng làm rò rỉ dữ liệu của hơn 50 triệu tài khoản vào năm ngoái, Facebook thực sự đã đánh mất niềm tin từ người dùng cũng như chính phủ các nước. Đó là chưa kể đến việc những video bạo lực, tin tức sai lệch, bạo động,… đang ngày càng tràn lan trên mạng xã hội này và Facebook vẫn chưa có cách nào kiểm soát hiệu quả.

Mặc dù đã phải điều trần trước Quốc hội Mỹ nhưng những tổn thất mà Zuckerberg phải gánh chịu là không đáng kể. Doanh thu tăng vọt và số người sử dụng các dòng sản phẩm của công ty, bao gồm Facebook, WhatsApp và Instagram tiếp tục tăng lên. Cổ phiếu dù không ở trong thời kỳ đỉnh cao nhưng vẫn đang được giao dịch ở mức gần 190 USD một cổ phiếu.

Phát ngôn của Hughes về sức mạnh của Zuckerberg là hoàn toàn đúng nhưng giải pháp tách biệt Facebook, Instagram và WhatsApp thành những công ty giao dịch riêng biệt dường như mang nhiều tính cảm xúc và thiếu sót.

Chia nhỏ Facebook thành 3 hay nhiều thực thể nhỏ hơn có thể gây nên những áp lực cho sự phát triển. Thay vì phát triển trên cùng một nền văn hóa tăng trưởng, những "Facebook bé" này sẽ tự hoạt động mà không có ảnh hưởng và mục tiêu thống nhất của "cha mẹ".

Mặt khác, dù cách phân chia như thế nào, Zuckerberg có thể vẫn là một cổ đông lớn và nắm quyền lực sau tất cả. Do đó, thay vì chỉ một Zuckerberg cầm quyền một đế chế ngày càng phải chịu sự giám sát của công chúng, thế giới sẽ có ba người như vậy. Và, khi các thực thể nhỏ hơn không nhận được cùng mức độ chú ý, tập trung như vào một người khổng lồ Facebook thì hoạt động của các "Facebook bé" này càng dễ bị bỏ qua khỏi tầm kiểm soát.

Vậy đâu mới là giải pháp thực sự cho vấn đề này?

Các quy định mang tính hình sự

Thay vào đó, quy định là một phần của giải pháp, miễn là có tính hình sự kèm theo đó. Nếu ông chủ của một công ty có thể bị bắt giữ và các giám đốc điều hành bị tống vào tù, tương tự như quy định đối với giao dịch nội gián thì điều này có thể làm họ sợ hãi và có sức răn đe hơn.

Ngược lại, các quy định dân sự với những hình phạt tài chính gần như không đem lại hiệu quả. Facebook đang chuẩn bị phải trả một khoản tiền phạt khổng lồ 5 tỷ USD cho Ủy ban Thương mại Liên bang nhưng với một công ty trị giá nửa nghìn tỷ USD thì đó cũng chỉ như một cái tát vào cổ tay.

Đừng bỏ qua các giải pháp kỹ thuật

Một sự thật khó có thể chối cãi rằng giải pháp kỹ thuật mới thực sự là chìa khóa cho vấn đề này. Ví dụ như Todd McKinnon – CEO của Okta (một công ty quản lý truy cập và nhận dạng giao dịch công khai có trụ sở tại San Francisco) đang cố gắng tạo ra một tiêu chuẩn chung cho nhận dạng kỹ thuật số, giúp mỗi cá nhân kiểm soát những thông tin kỹ thuật số được chia sẻ về bản thân họ.

"Thay vì bàn giao địa chỉ email, số điện thoại, tên của những người trong ảnh của bạn cho bất kỳ trang web nào, mỗi chúng ta sẽ có một ví nhận dạng kỹ thuật số. Chúng ta sẽ có thể chia sẻ và thu hồi thông tin của mình khi thấy cần thiết.", McKinnon chia sẻ.

Vì vậy, "giải tán" Facebook có thể là một biện pháp được nhiều người nghĩ đến nhưng điều đó cũng không thể là chìa khóa giúp giải bài toán mấu chốt là bảo mật dữ liệu người dùng hiện nay. Trừ khi người tiêu dùng có được một phương tiện để kiểm soát dữ liệu của họ và các nhà quản lý tạo ra điều luật có tính hình sự, răn đe cao, nếu không, thay vì nghiền nát một người khổng lồ, chúng ta đang tạo cơ hội để nhiều "Facebook nhỏ" khác phát triển lên theo cách tương tự.

Dương Hoàng