Cố vấn 32 tuổi đứng sau chính sách nhập cư của Tổng thống Donald Trump là người thế nào?

Việc chia rẽ khoảng 2000 trẻ em khỏi cha mẹ mình và sau đó là sự giam hãm đã khiến cả thế giới phẫn nộ khi các bức ảnh được công bố trong tuần vừa qua, buộc tổng thống Mỹ phải xem lại chính sách "không dung thứ" của mình.

Tạp chí The New York Times đã điều tra và biết được rằng chính sách cứng rắn này bắt nguồn từ Stephen Miller, một cố vấn chính sách 32 tuổi – người thường xuyên viết các bài diễn văn cho ông Trump.

"Chính phủ Hoa Kỳ có bổn phận thiêng liêng, bất khả xâm phạm trong việc thực thi luật pháp Hoa Kỳ nhằm ngăn chặn tình trạng nhập cư bất hợp pháp và bảo vệ biên giới", Miller phát biểu khi được hỏi những bức ảnh chụp trẻ nhỏ bị tách khỏi cha mẹ mình liệu có làm tổng thống thay đổi chính sách hay không.

Sinh ra và lớn lên ở Santa Monica, California, gia đình mẹ ông nhập cư từ Belarus vào đầu thế kỷ 20 để trốn chạy cuộc tàn sát người Do thái đang diễn ra ở nước mình.

Tuy nhiên Miller lại nhanh chóng được biết đến ở trường trung học với thái độ thủ cựu của mình, lấy cảm hứng đặc biệt từ cuốn sách "Súng ống, tội ác và tự do" (1994) của Wayne LaPierre – CEO của Hiệp hội Súng trường Quốc gia.

Lần đầu tiên ông thu hút sự chú ý là khi mới 16 tuổi, lúc đó ông viết một bức thư cho chủ bút tờ The Santa Monica Outlook sau sự kiện 11/09 đại ý rằng "Osama bin Laden sẽ cảm thấy được đón tiếp nồng nhiệt ở Trường Trung học Santa Monica" vì lập trường đối nghịch của ông cùng các bạn với Cuộc chiến chống khủng bố của George W. Bush.

Ông trở thành cộng tác viên thường xuyên của đài phát thanh cánh hữu ở khu vực Los Angeles và trở nên nổi tiếng ở trường vì thái độ ngược chiều của mình, khi ông khuyên các sinh viên gốc Tây Ban Nha của mình không nói tiếng Tây Ban Nha nữa và cho rằng ông và các bạn không cần phải tự nhặt rác ra mình vứt ra vì "rất nhiều lao công đã được trả tiền để làm việc đó".

Khi học tại Đại học Duke ở Durham, Bắc Carolina, chuyên ngành khoa học chính trị, tiếng tăm của ông như một người có ảnh hưởng trong Đảng Cộng Hòa ngày càng gia tăng và ông được biết đến nhiều hơn khi xuất hiện trong chương trình The O’Reilly Factor của Fox News vào năm 2006 để bảo vệ các thành viên đội bóng vợt của trường trước cáo buộc cưỡng dâm.

Tại Duke, Miller gặp Richard Spencer, một người theo đường lối dân tộc chủ nghĩa và Spencer khẳng định rằng mình là người chỉ dạy và uốn nắn cho Miller, điều mà Miller liên tục chối bỏ.

Tốt nghiệp vào năm 2007, Miller làm việc như một người phát ngôn cho các đại diện của Michele Bachmann và sau đó là John Shadegg của Đảng Cộng hòa. Hai năm sau, ông trở thành cố vấn chính sách và giám đốc truyền thông cho Jeff Sessions, hiện nay là Bộ trưởng Tư pháp trong bộ máy của tổng thống Trump.

Cả hai cùng phản đối một dự luật lưỡng đảng vào năm 2013 vốn được đưa ra nhằm mở đường cho việc trở thành công dân Mỹ của những người nhập cư bất hợp pháp.

Trong nhiệm kỳ của mình với Sessions, Stephen Miller đã đưa ra thuật ngữ "Chủ nghĩa dân túy quốc gia thuần nhất" và trở thành bạn thân của Tucker Carlson, một đồng minh chủ chốt về truyền thông.

Miller gia nhập chiến dịch tranh cử của Trump vào năm 2016, ban đầu với tư cách cố vấn cấp cao trước khi chuyên trách về chính sách kinh tế, thường nói chuyện ở các cuộc họp mặt cử tri và viết diễn văn cho ứng viên tổng thống.

Chính ông là người viết bài diễn văn ở Đại hội đảng Cộng hòa vào tháng 7/2016, diễn văn nhậm chức và Thông điệp Liên bang cho tổng thống Trump.

Ông cũng là bạn của cựu chiến lược gia trưởng Steve Bannon, và có liên hệ mật thiết với tạp chí cực hữu Breitbart News của Bannon.

Phản đối nhập cư vẫn là chủ đề chính trong sự nghiệp của Miller cho đến nay – bất chấp nguồn gốc của chính gia đình mình – và điều này dẫn đến một số cuộc tranh luận nảy lửa với các phóng viên của CNN để bảo vệ lệnh cấm người Đạo Hồi nhập cư của tổng thống Trump.

"Chừng nào Stephen Miller còn nắm quyền dàn xếp vấn đề nhập cư, chừng đó chúng ta vẫn dậm chân tại chỗ", nghị sĩ Lindsey Graham phát biểu vào tháng 1 vừa qua.

Đinh Vân