Câu chuyện ít biết về bức tranh "Đức mẹ Việt Nam" được trưng bày ở thành Rome
Đó là bức tranh của cố họa sĩ Nam Phong, nổi tiếng cả trong nước và trên toàn thế giới, được trưng bày ở thành Rome (Italia) từ những năm 1950.
Bức tranh “ Đức mẹ Việt Nam” của cố họa sĩ Nam Phong được vẽ từ những năm 1953. Bức tranh nổi tiếng nhờ những nét vẽ với màu săc và đường nét rất tinh sảo, đặc biệt là hình ảnh "Đức mẹ” trong bức tranh mang đậm nét của người phụ nữ Việt Nam.
Cố họa sĩ Nam Phong quê thị trấn Phát Diệm, Huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình. Trong căn phòng chưa đầy 10m2 tại thị trấn Phát Diệm, hiện đang là phòng tranh của con trai ông và cũng là nơi ông đã vẽ ra bức tranh "Đức mẹ Việt Nam” nổi tiếng trong và ngoài nước.
Căn phòng chưa đầy 10m2 tại thị trấn Phát Diệm là nơi họa sĩ Nam Phong đã vẽ ra bức tranh Đức mẹ Việt Nam.
Tìm về thị trấn Phát Diệm chúng tôi tìm gặp họa sĩ Hòa Bình (là con trai của của cố họa sĩ Nam Phong) cuộc trò chuyện cởi mở giữa anh và phóng viên, anh vui vẻ kể về cha mình: Bố tôi là một người yêu tranh, ông dành cả cuộc đời để vẽ tranh đặc biệt là tranh tryền thần. Tranh của bố tôi vẽ khiến mọi người ngạc nhiên vì từ đường nét, màu sắc quá giống với ảnh thật".
Nói về bức tranh "Đức mẹ Việt Nam“ anh Bình cho biết thêm: Đó là bức tranh tâm đắc của bố tôi, ông đã dành cả trái tim và tâm huyết để vẽ. Bức tranh được vẽ lúc tôi chưa sinh ra, chỉ được bố tôi kể lại từ khi tôi quyết định theo nghề của cha".
Trong cả cuộc đời của cầm bút của họa sĩ Nam Phong, có một bức tranh làm nên tên tuổi của ông không chỉ nổi tiếng trong nước mà khắp thế giới. Đó chính là bức tranh “Đức mẹ Việt Nam” được trưng bày ở thành Rome (Italia) từ những năm 1950 của thế kỷ trước.
Bản in bức tranh "Đức mẹ Việt Nam" đang được họa sĩ Hòa Bình lưu giữ.
Những bức tranh của họa sĩ Nam Phong chép lại như chân dung Nàng Molsia, Bữa tiệc ly .. giống với bản gốc đến khó tin từ nét vẽ đến màu sắc, ánh sáng.
Vốn là một người con giáo dân và lại là một người vẽ tranh nên trong lòng ông luôn muốn vẽ một bức tranh của riêng mình. Chính những điều này đã thui thúc ông vẽ một bức tranh về hình ảnh” Đức mẹ” mang dáng dấp của người phụ nữa Việt.
“Cái khó nhất của bố tôi khi vẽ được bức tranh này là không có khuôn hình mẫu nào để vẽ theo. Mà phải tự mình sáng tác và làm sao hình ảnh "Đức mẹ" phải toát lên được hình mẫu chung của người phụ nữa Việt Nam”, anh Bình nói.
Nói thêm về bức tranh, anh bình nhớ lại “Đây là bức tranh mà bố tôi tâm đắc nhất, sau này mỗi lần kể về bức tranh bố tôi vui lắm, niềm tự hào và niềm hạnh phúc hiện rõ trên khuôn mặt của ông. Tôi không biết phải dùng từ ngữ nào để tả hết được”.
Họa sĩ Hòa Bình vui vẻ kể về cha mình.
Năm 1953 tại thị trấn Phát Diệm có tổ chức cuộc triển lãm tranh, các họa sĩ khắp mọi miền đến tham gia. Lúc đó họa sĩ Nam Phong không có ý định mang bức tranh mình mới vẽ ra triễn lãm mà định chỉ để treo ở nhà làm kỉ niệm. Sau đó với ý nghĩ là mang bức tranh ra trưng bày để mọi người ngắm và góp ý. Nhưng không ngờ mọi ánh mắt đổ về bức tranh, kèm theo là những lời khen không ngớt về bức tranh.
Bức “Đức mẹ Việt Nam” của ông nổi tiếng từ đó. Biết tin, Đức Cha phụ trách giáo phận Phát Diệm lúc bấy giờ chuẩn bị sang Tòa thánh Vatican (Italia) đã ngỏ lời xin đưa bức tranh này để trưng bày. Được họa sĩ Nam Phong đồng ý ngay, bức “Đức Mẹ Việt Nam” sau đó được đưa sang Ý và được những họa sĩ nổi tiếng thế giới đánh giá rất cao bởi là bức tranh đặc biệt về Đức mẹ Maria nhưng lại mang đậm nét dân tộc Việt Nam.
“Từ lúc bức tranh của cha tôi treo bên đó là bức tranh nổi tiếng trên khắp thế giới, mọi người ai cũng muốn mua một bản in về làm kỉ niệm. Hơn một năm sau Đức Cha đưa tranh đi đã gửi lại cho bố tôi 2 vạn tiền Đông Dương tiền lãi in tranh và 100 bản in về cho cha tôi làm kỉ niệm”, anh Bình tự hào kể lại
Do chiến tranh nên bức tranh từ đó không có tin tức gì, cho mãi đến năm 1978 biết tin Đức hồng ý Trịnh Văn Căn mới sang bên đó về. Họa sĩ Nam Phong bắt xe lên Hà Nội gặp hồng y Trịnh Văn Căn để hỏi về bức tranh và được người cho biết là bức tranh hiện đang được treo tại phòng tiếp khách của Đức Giáo Hoàng.
“Lúc đó cha tôi vui lắm và biết được bức tranh của mình đang được treo trong phòng tiếp khách của Đức Giáo Hoàng ông tự hào lắm. Do lúc đó bên đấy người ta không biết được tác gải của bức tranh nên số tiền nhuận bút đó được cho vào quỹ từ thiện. Cha tôi càng vui hơn dù sao mình cũng làm được việc có ích”, anh Bình nói.
Chỉ biết thông tin về bức tranh như vậy và mãi đến đầu những năm 1990, một ngày tình cờ ông gặp Đức cha Bùi Chu Tạo, chủ giáo phận Phát Diệm lúc bấy giờ sắp có chuyến sang Vatican công tác. Họa sĩ Nam Phong đã viết một lá thư gửi cho những người đang lưu giữ bức tranh với mong muốn được biết tin về “đứa con” thất lạc của mình.
“Không lâu sau đó, Đức cha Tạo báo về, bức tranh “Đức mẹ Việt Nam” của bố tôi hiện vẫn trưng bày tại thành Rome và được bảo quản rất cẩn thận. Năm 1994, trước khi qua đời bố tôi đã đồng ý bán bức tranh lại cho bảo tàng với giá 5.000 USD. Đây điều mà gia đình tôi rất tự hào nhất”, anh Bình vui vẻ chia sẻ.
