Anh hùng thầm lặng của ẩm thực Hungari: Tái sinh giống lợn Mangalica sắp tuyệt chủng trở thành báu vật quốc gia, được coi là "bò Kobe của loài lợn"

15/08/2019 10:04 AM | Kinh doanh

Năm 1991, Péter Tóth đã mua toàn bộ 198 con lợn Mangalica còn lại và biến chúng thành loại thực phẩm xa xỉ, được yêu thích tại nhiều nước trên thế giới.

Mangalica là một giống lợn nhà ở Hungary, có lông xoăn, dày khiến chúng trông như những chú cừu quá khổ. Thịt Mangalica được ca ngợi là một trong những loại thịt lợn ngon nhất hành tinh khi các đầu bếp khắp thế giới, từ Mỹ, châu Âu đến Nhật Bản đều ưa chuộng. Nhưng trước khi trở thành một biểu tượng ẩm thực đặc trưng của Hungary, nó thậm chí đã đứng trên bờ vực tuyệt chủng.


Loài động vật quý nhưng bị quay lưng

Mangalica là kết quả của cuộc "hôn nhân" xuyên biên giới giữa Serbia và Hungary. Những năm 1830, một hoàng tử người Serbia đã tặng vài con lợn Sumadija lông xoăn cho Archduke Joseph, quan chức cấp cao nhất của Hungary. Tại đây, họ lai tạo Sumadija cùng với giống Bakonyi trong nước để cho ra đời những chú lợn lông xoăn Mangalica. Chúng nhanh chóng trở thành loại thực phẩm nổi tiếng nhất Hungary nhờ bộ lông xù lạ lẫm, khả năng chịu được giá rét và có hàm lượng chất béo quý vượt trội, phục vụ đắc lực cho nhu cầu dùng mỡ lợn để nấu ăn và bảo quản.

Anh hùng thầm lặng của ẩm thực Hungari: Tái sinh giống lợn Mangalica sắp tuyệt chủng trở thành báu vật quốc gia, được coi là bò Kobe của loài lợn - Ảnh 1.

Giống lợn Mangalica có lông xoăn giống cừu và hàm lượng mỡ cao.

Theo D hèartagnan, nhà cung cấp thịt của Mỹ, Mangalica là một trong những giống lợn béo nhất thế giới bởi chất béo chiếm trung bình 65% - 70% thân thịt, so với hơn 50% trong các giống hiện đại. Nhưng 70% đó cũng được được ca ngợi như một trong những loại thịt ngon nhất thế giới. Thịt Mangalica có màu đỏ giống thịt bò, chất béo màu trắng kem, có nhiều axit béo omega-3 và chất chống oxy hóa tự nhiên.

Anh hùng thầm lặng của ẩm thực Hungari: Tái sinh giống lợn Mangalica sắp tuyệt chủng trở thành báu vật quốc gia, được coi là bò Kobe của loài lợn - Ảnh 2.

Thịt lợn Mangalica.

Tuy nhiên, đến thập niên 1950s, sau sự ra đời của bơ thực vật và máy làm lạnh, người dân dần quay lưng với giống lợn Mangalica. Cùng lúc đó, thị hiếu thay đổi, nhu cầu thịt nạc tăng cũng khiến chúng bị thất sủng. Số lượng Mangalica giảm nhanh chóng. Năm 1991, Hungary chỉ còn lại 198 con, đẩy loài này đến bờ vực tuyệt chủng.


Péter Tóth, vị cứu tinh, đại sứ toàn cầu của Mangalica

Không cam chịu để một loại động vật quý biến mất, nhà di truyền học động vật người Hungary - Péter Tóth đã mua lại tất cả 198 chú lợn còn lại đó. Ông thuyết phục được Juan Vicente Olmos Llorente, người kinh doanh gia đình chế biến dăm bông Monte Nevado ở Tây Ban Nha cùng "giải cứu" loài động vật bị lãng quên.

Anh hùng thầm lặng của ẩm thực Hungari: Tái sinh giống lợn Mangalica sắp tuyệt chủng trở thành báu vật quốc gia, được coi là bò Kobe của loài lợn - Ảnh 3.

Péter Tóth, vị cứu tinh của giống lợn Mangalica.

Việc chăn nuôi Mangalica khó khăn hơn nhiều so với những giống lợn khác. Tóth đã phải tạo ra và tuân thủ chặt chẽ công thức cho khẩu phần ăn của chúng, gồm ngũ cốc, vitamin và quan trọng nhất là hạt hướng dương. Thời gian cho lấy thịt kéo dài gấp đôi so với các giống bình thường, sau khoảng 15 – 17 tháng. Không gian chăn nuôi cũng yêu cầu ở ngoài trời, để những con lợn phát triển cơ bắp, giúp thịt săn chắc hơn.

Tóth chịu trách nhiệm gây dựng lại hoạt động chăn nuôi, bao gồm tìm kiếm, mua, nuôi và nhân giống động vật một cách chuyên nghiệp. Cùng lúc đó, ông và Olmos thành lập một công ty xuất khẩu thịt sang Tây Ban Nha để sấy khô và làm dăm bông.


Báu vật quốc gia

Từ đây, thịt lợn Mangalica như được hồi sinh, trở thành một trong những biểu tượng ẩm thực của Hungary. Xúc xích Mangalica là một mặt hàng chủ lực tại các chợ và cửa hàng thịt đặc sản. Còn mỡ của những chú lợn này được các đầu bếp làm bánh ngọt đặc biệt ưa chuộng.

Chuyên gia ẩm thực nổi tiếng Ruth Reichl từng không ngớt lời khen ngợi: "Mangalica là những chú lợn tuyệt nhất. Mỡ của chúng là nguyên liệu hoàn hảo cho bánh ngọt."

Anh hùng thầm lặng của ẩm thực Hungari: Tái sinh giống lợn Mangalica sắp tuyệt chủng trở thành báu vật quốc gia, được coi là bò Kobe của loài lợn - Ảnh 4.

Mỡ lợn Mangalica.

Thương hiệu thịt lợn Mangalica đã vượt ra khỏi biên giới Hungary và trở thành một loại thực phẩm xa xỉ ở Mỹ và cả Nhật Bản. Với biệt danh là "bò Kobe của thế giới thịt lợn", Mangalica được phục vụ tại những nhà hàng gắn sao Michelin trên toàn thế giới. Sau khi xuất khẩu sang Nhật Bản, giống thịt lợn này cũng nhanh chóng tạo nên cơn sốt, được yêu thích không kém thịt bò Kobe, sử dụng cho tonkatsu (thịt lợn chiên giòn) và món lẩu shabu shabu.

Anh hùng thầm lặng của ẩm thực Hungari: Tái sinh giống lợn Mangalica sắp tuyệt chủng trở thành báu vật quốc gia, được coi là bò Kobe của loài lợn - Ảnh 5.

Thịt lợn Mangalica được chế biến thành những món ăn xa xỉ, phục vụ tại các nhà hàng cao cấp.

Hiện nay, Tóth đã trở thành Chủ tịch Hiệp hội Mangalica thế giới. Sau 28 năm, số lượng lợn Mangalica trên toàn cầu đã đạt hơn 100.000 con, hai phần ba trong số đó là ở Hungary. Dù vẫn còn rất khiêm tốn so với hơn năm triệu con lợn Iberico được nuôi mỗi năm nhưng đây đã là một thành công vô cùng lớn đối với hành trình "tái sinh" loài động vật từng suýt biến mất này.

Công ty của bộ đôi Olmos & Tóth nay xuất khẩu hàng trăm tấn thịt Mangalica sang Tây Ban Nha mỗi năm để sấy khô. Các thị trường xuất khẩu chủ yếu bao gồm Tây Ban Nha, Nhật Bản, Pháp, Na Uy, Canada và Hoa Kỳ. Trong đó xứ sở cờ hoa là nơi loại thực phẩm này phổ biến thứ hai, chỉ sau quê hương của nó.

Tại Hungary, chính phủ cũng đã nhận ra tiềm năng thương mại của lợn Mangalica ở nước ngoài. Bên cạnh rượu vang Tokaj và gan ngỗng, loại thịt lợn này là một trong số ít những thực phẩm từ đất nước Trung Âu được quốc tế công nhận. Năm 2004, chính phủ Hungary đã tuyên bố Mangalica là báu vật quốc gia và hỗ trợ tài chính cho những nông dân địa phương cam kết nuôi chúng. Một lễ hội Mangalica cũng được tổ chức hằng năm để quảng bá và xúc tiến loại thực phẩm này.

Sau Tóth, đã có thêm nhiều nông dân tham gia chăn nuôi giống lợn Mangalica. Điển hình là Zsóka Fekete, cô gái từ bỏ công việc văn phòng để trở về trang trại của gia đình và nuôi Mangalica, với quy mô hơn 360 con.

Anh hùng thầm lặng của ẩm thực Hungari: Tái sinh giống lợn Mangalica sắp tuyệt chủng trở thành báu vật quốc gia, được coi là bò Kobe của loài lợn - Ảnh 6.

Câu chuyện về quê nuôi lợn của cô nàng công sở Zsóka Fekete từng gây sốt cộng đồng mạng tại Hungary.

Quy mô của thị trường thịt Mangalica chưa được tính toán chính xác do hoạt động chăn nuôi nhỏ lẻ và không khai báo tại các trang trại. Tuy nhiên, lượng cung vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu đang tăng mạnh hiện nay, đặc biệt là tại Bắc Mỹ. Giá của một con Mangalica có thể lên tới 2000 USD, đắt hơn nhiều so với vài trăm USD cho một con heo thông thường cùng khối lượng.

T.Dương

Cùng chuyên mục
XEM